Zonnebloempitten: gebruik en voedingsvoordelen

• Antioxidant (koper, mangaan, selenium, vitamine E, zink): Zonnebloempitten nemen via hun micronutriënten deel aan de antioxidantafweer van het lichaam. Dit zijn de zaden die het rijkst zijn aan vitamine E: 1 grote handvol Zonnebloempitten voldoet volledig aan de dagelijkse behoefte aan vitamine E. Vitamine E is de meest antioxiderende vitamine die er is. Bovendien stimuleren zonnebloempitten antioxiderende enzymen door sporenelementen te leveren die nodig zijn voor de werking van deze enzymen: koper, mangaan, selenium en zink.

• Ontstekingswerend (vitamine B6, vitamine B9, flavonoïde): homocysteïne is een pro-inflammatoir aminozuur. Vitaminen B6 en B9 komen in de afbraakcyclus van homocysteïne terecht door respectievelijk nieuwe aminozuren, cysteïne en methionine te vormen. Flavonoïden, fytonutriënten, helpen ook ontstekingen te verminderen. Wees wel voorzichtig met overtollige zonnebloempitten. De aanzienlijke aanwezigheid van linolzuur (omega-6) kan ontstekingen bevorderen.

• Bijdragen aan het energiemetabolisme (koper, magnesium, mangaan, ijzer, fosfor, vitamine B9, zink, vitamine B1, vitamine B6, vitamine B3, lipiden): dit superfood is qua voedingswaarde rijk. De energie bestaat voornamelijk uit lipiden, de macronutriënt met de hoogste energiedichtheid. Daarnaast is er een hele reeks micronutriënten die bijdragen aan de energiestofwisseling: koper, magnesium, mangaan, ijzer, fosfor, vitamine B9, zink, vitamine B1, vitamine B6 en vitamine B3.

• Hypocholesterolemisch (omega-6, vezels): het lipidenprofiel van zonnebloempitten wordt deels gedomineerd door omega-6. Geassocieerd met de aanwezigheid van vezels beperken zonnebloempitten de opname van cholesterol en verlagen ze de plasmaconcentraties van LDL-cholesterol (slechte cholesterol).

• Controle van de bloedsuikerspiegel (vezels, lipiden, eiwitten, suikerarm): Zonnebloempitten bevatten weinig suiker, zijn rijk aan lipiden, eiwitten en vezels: een ideale verhouding om ze een lage glycemische index te geven. Toegevoegd aan maaltijden bestrijden ze sterke schommelingen in de bloedsuikerspiegel.

• Eetlustregulator (vezels, lipiden, eiwitten, weinig suiker): Zonnebloempitten zijn een echte eetlustremmer. Omdat ze een lage glycemische index hebben, voorkomen ze sterke variaties in de bloedsuikerspiegel. Deze laatste bevorderen het snacken.

• Laxeermiddel (vezel): Zonnebloempitten stimuleren de spijsvertering. Ze zijn rijk aan onoplosbare vezels. Deze zijn in staat grote hoeveelheden water op te nemen, waardoor het volume van de ontlasting toeneemt.

• Huidbeschermer (koper): Zonnebloempitten bevorderen de bescherming van de huid. Koper stimuleert de synthese van melanine: een donker pigment dat cel-DNA beschermt tegen de schadelijke effecten van UV-straling van de zon.

• Deelnemen aan de ontwikkeling van het zenuwstelsel (foetus) (vitamine B9): vitamine B9 ondersteunt de vorming van foetaal weefsel en de ontwikkeling van pasgeborenen.

• Haarversterker (koper, selenium, zink): Zonnebloempitten leveren de micronutriënten die nodig zijn om het haar te behouden: selenium en zink. Ze bestrijden ook het verschijnen van wit haar door de productie van melanine te stimuleren. Melanine is het product van de activiteit van een enzym genaamd tyrosinase. Dit enzym is afhankelijk van het koperion om te kunnen functioneren.

• Cardiale regelaar (kalium, vitamine B1): zonnebloempitten zijn van nature rijk aan kalium en vitamine B1 en beïnvloeden de samentrekking van de hartspier. Een daling van het serumkalium (kaliumconcentratie in het bloed) of een tekort aan vitamine B1 kan leiden tot hartsamentrekkingsstoornissen. Bovendien bevatten ze weinig natrium, wat een hoge bloeddruk bevordert.

• Deelnemer aan weefselgroei (magnesium, ijzer, zink): Zonnebloempitten spelen een rol bij het celdelingsproces. Het zijn vectoren van magnesium, ijzer en zink. Deze micronutriënten nemen deel aan celduplicatie, een proces dat mitose wordt genoemd. Mitose zorgt ervoor dat weefsels kunnen regenereren en groeien.

• Remineraliserend (magnesium, mangaan, fosfor, zink): Zonnebloempitten bieden een breed scala aan mineralen: magnesium, mangaan, fosfor en zink; ze dragen allemaal bij aan de mineralisatie van gemineraliseerde weefsels (met name botten en tanden).

• Anti vermoeidheid (magnesium, ijzer, vitamine B9, vitamine B6, vitamine B3): optimale inname van magnesium, ijzer, vitamine B9, B3 en B6 helpen vermoeidheidsgevoelens te verminderen. Zonnebloempitten leveren al deze voedingsstoffen, en wel in grote hoeveelheden.

• Regulator van het hormonale systeem (vitamine B6): Zonnebloempitten zijn vectoren van vitamine B6. Van dit laatste is bekend dat het de activiteit van hormonen reguleert.

• Immunomodulerend (koper, ijzer, selenium, vitamine B9, zink, vitamine B6): Zonnebloempitten stimuleren de reactie van het immuunsysteem, omdat ze vectoren zijn van verschillende zogenaamde immunomodulerende micronutriënten: koper, ijzer, selenium, vitamine B9, zink en vitamine B6.

• Deelnemen aan het spierfunctioneren (eiwit, magnesium en kalium): Zonnebloempitten dragen bij aan het functioneren van de spieren. Ze leveren plantaardige eiwitten, magnesium en kalium: ze dragen bij aan de spiercontractie en de overdracht van actiepotentiaal.

• Anti-veroudering (koper, mangaan): dankzij koper en mangaan herstellen zonnebloempitten de dichtheid en stevigheid van de huid. Koper en mangaan dragen namelijk bij aan het behoud van bindweefsel. Bindweefsel vormt de dermis van de huid en verliest na verloop van tijd dichtheid, elasticiteit en soepelheid.

• Emotioneel balanceren (magnesium, vitamine B9, vitamine B1, vitamine B6, vitamine B3): Zonnebloempitten leveren veel B-vitamines. In deze groep nemen vitamine B1, B3, B6 en B9 deel aan de synthese van neurotransmitters. Magnesium is ruim vertegenwoordigd in zonnebloempitten. Dit laatste wordt erkend vanwege zijn bijdrage aan psychologische functies.

• Antianemisch (koper, ijzer, vitamine B9, vitamine B6): Zonnebloempitten nemen deel aan de synthese van rode bloedcellen. Een rode bloedcel heeft een geschatte levensduur van 120 dagen: het lichaam moet ze dus continu aanmaken. Deze synthese vereist de aanwezigheid van bepaalde micronutriënten, zoals ijzer, vitamine B9 en vitamine B6. Bovendien zijn zonnebloempitten vectoren van koper. Koper neemt deel aan het transport van ijzer, waardoor het gemakkelijk gemobiliseerd kan worden voor de synthese van rode bloedcellen.

De Zonnebloem komt uit de familie Asteraceae (of Compositae). Het is een eenjarige plant die 4 m hoog kan worden. De lange steel eindigt in een pseudanthe genaamd "Zonnebloembloem". De Zonnebloempseudanthe is een bloemenreceptakel van ongeveer dertig centimeter lang, omgeven door meerdere gele straalbloemen.

Zonnebloemen komen oorspronkelijk uit Amerika. Hun domesticatie wordt geschat rond 1000 voor Christus. JC. In de 16e eeuw werden de zaden naar Europa geëxporteerd. De zonnebloem is een belangrijk gewas voor de mens en maakt het mogelijk zonnebloempitten te verkrijgen die bijzonder gewaardeerd worden in olie. Zonnebloemolie is een van de belangrijkste oliehoudende gewassen ter wereld, net na soja.

Het zaaien vindt plaats in het vroege voorjaar. In de zomer ontvouwen de grote bloemhoofdjes zich en kijken naar de zon. We identificeren de Zonnebloem zozeer met de zon dat de wetenschappelijke naam ervan "Helianthus" betekent "zon" in het grieks (Helios) en “bloem” (Athos).

Wanneer we een veld met zonnebloemen observeren, merken we dat alle bloembakken van de zonnebloemen naar de zon wijzen. Charles Darwin noemde dit fenomeen ‘fototropisme’: de plant volgt het licht. Deze bewegingen worden feitelijk veroorzaakt door een hormoon dat auxine wordt genoemd. Auxine is een groeihormoon dat voorkomt in de stengel van zonnebloemen. Overmatig licht vernietigt auxine. Om de groei van de plant te garanderen, wordt auxine daarom ongelijk verdeeld langs de stengel van de zonnebloem en varieert dit afhankelijk van de dag. Kortom, ze ontvlucht de zon. Deze migraties zorgen ervoor dat de plant gaat roteren.

Dit fenomeen betreft echter eigenlijk alleen jonge planten, volwassen zonnebloemen hoeven niet meer te groeien, ze stoppen met draaien waardoor geleidelijk de auxine wordt vernietigd.